Travma Sonrası Stres Bozukluğu İçin Uzun Süreli Maruz Bırakma Terapisinin Meta-analitik Bir İncelemesi

(A Meta-analytic Review of Prolonged Exposure for Posttraumatic Stress Disorder)

Özet: Araştırmalar, TSSB tedavisinde maruz bırakma terapilerinin etkinliğini kanıtlamıştır. TSSB için özel bir maruz bırakma terapisi olan uzun süreli maruz bırakma (Prolonged Exposure) terapisinin etkinliği, farklı travma popülasyonlarında yapılan birçok kontrollü çalışma ile doğrulanmıştır. Ancak, uzun süreli maruz bırakmanın TSSB üzerindeki etkinliğiyle ilgili bugüne kadar bir meta-analiz yapılmamıştır. Bu makalenin amacı, uzun süreli maruz bırakmanın TSSB tedavisindeki genel etkinliğini, uygun kontrollerle karşılaştırarak değerlendirmektir. Çalışmada, TSSB tedavisinde uzun süreli maruz bırakma, bekleme listesi veya plasebo gibi kontrollerle karşılaştıran tüm yayımlanmış rastgele kontrollü çalışmalar dahil edilmiştir. Tedaviler, birden fazla seansla imajinatif ve in vivo maruz bırakma tekniklerini içeren ve Foa, Rothbaum, Riggs ve Murdock (1991) tarafından geliştirilen tedaviye dayanan uzun süreli maruz bırakma olarak sınıflandırılmıştır. Toplamda 675 katılımcı ile yapılan 13 çalışma, nihai dahil etme kriterlerini karşılamıştır. Birincil analizler, uzun süreli maruz bırakmanın kontrol grubuna göre hem birincil (Hedges’s g = 1.08) hem de ikincil (Hedges’s g = 0.77) sonuç ölçütlerinde büyük bir etki sağladığını göstermiştir. Uzun süreli maruz bırakma ile diğer aktif tedaviler (CPT, EMDR, CT ve SIT) arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Etki büyüklükleri; travma sonrası geçen süre, yayın yılı, çalışma kalitesi veya travma türü gibi faktörlerden etkilenmemiştir. Ortalama olarak, uzun süreli maruz bırakma tedavisi gören bir hasta, tedavi sonrası TSSB ölçütlerinde kontrol grubundaki hastaların %86’sından daha iyi sonuçlar elde etmiştir. Uzun süreli maruz bırakma, TSSB için etkili bir tedavi olup, zamanla sürdürülen önemli tedavi kazanımları sağlamaktadır.

Referans: Powers, M. B., Halpern, J. M., Ferenschak, M. P., Gillihan, S. J., & Foa, E. B. (2010). A meta-analytic review of prolonged exposure for posttraumatic stress disorder. Clinical Psychology Review, 30(6), 635-641. 

Saygılarımla,

Klinik Psikolog Ceyda Özdemir Bülbül

CBTiSTANBUL