(Approaching Cognitive Behavior Therapy For Generalized Anxiety Disorder From A Cognitive Process Perspective)
Özet: Yaygın anksiyete bozukluğu (YAB), kontrol edilemeyen endişeyi merkezine alan, bireysel ve toplumsal olarak büyük maliyetlere yol açan yaygın bir psikolojik rahatsızlıktır. Kognitif davranışçı terapi (CBT), YAB için ilk tercih edilen tedavi yöntemi olarak önerilmektedir; ancak, rutin klinik uygulamalarda CBT’nin etkinliğinin daha fazla araştırılması ve endişe tedavisi sonuçlarının iyileştirilmesi gerekmektedir. CBT’deki iyileştirmelerin, bozukluğun temel özelliklerini sürdüren kilit mekanizmaları belirleyen deneysel araştırmalarla yönlendirilmesi gerekir. Bu makale, teoriye dayalı deneysel araştırmaların, YAB’deki endişeyi sürdüren kilit kognitif süreçleri hedef almak amacıyla Borkovec ve Costello tarafından geliştirilen CBT tekniklerinin seçimi ve iyileştirilmesine nasıl rehberlik ettiğini özetlemektedir. Hirsch ve Mathews’in modeli, YAB’de kontrol edilemeyen endişeyi sürdüren üç temel araştırma destekli süreci belirtmektedir: olumsuz yorumlama yanlılığı ve dikkat yanlılığı gibi örtük bilişsel yanlılıklar, genelleştirilmiş sözel düşünme tarzı ve dikkati endişeden uzaklaştırma yetisinin bozulması. Bu makalede özetlenen spesifik CBT teknikleri, bu kilit süreçleri hedef almaktadır. Kaygı bozuklukları üzerine uzmanlaşmış bir klinik bakım hizmetinde, YAB için rafine edilmiş CBT protokolümüz kullanılarak tedavi edilen danışanlardan rutin hizmet prosedürleri kapsamında klinik veriler toplanmıştır. Tedavi öncesi-sonrası büyük etki büyüklükleri kaygı (GAD-7), depresyon (PHQ-9) ve endişe (PSWQ) için elde edilmiştir (d=.90–2.54) ve yaşam kalitesi (WASA; d=.74) için orta düzeyde bir etki büyüklüğü elde edilmiştir. Kaygı için vakaların %74’ünde, depresyon için %78’inde ve endişe için %53’ünde iyileşme gözlenmiştir. Ayrıca, YAB’de endişeyi sürdüren kilit kognitif mekanizmaları hedef almak için seçilen, uyarlanan veya geliştirilen spesifik klinik tekniklerin uygulanmasını da açıklamaktadır.
Referans: Hirsch, C. R., Beale, S., Grey, N., & Liness, S. (2019). Approaching cognitive behavior therapy for generalized anxiety disorder from a cognitive process perspective. Frontiers in Psychiatry, 10, 796. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00796
Saygılarımla,
Psikolog Ceyda Özdemir Bülbül
CBTiSTANBUL